ZLOT NIEPODLEGŁOŚCIOWY W ŁOWCZÓWKU
Na cmentarzu wojennym nr 171 w Łowczówku, nazywanym Cmentarzem Legionistów Polskich corocznie odbywa się Ogólnopolski Zlot Niepodległościowy - Gminne i Powiatowe Obchody Święta Niepodległości. Tutaj też każdego roku obchodzona jest kolejna rocznica Bitwy pod Łowczówkiem.
Uroczystości rozpoczyna polowa msza święta w intencji poległych legionistów oraz Ojczyzny, której zwykle przewodniczy tarnowski kapelan Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Liturgia odprawiana jest przy kaplicy cmentarnej, gromadzi wokół cmentarza setki osób, poczty sztandarowe i delegacje władz gminnych, powiatowych i centralnych, służb państwowych, placówek oświatowych, kół, związków i stowarzyszeń. Uroczysty charakter Święta od kilku lat podkreślają przemarsz Kompanii Honorowej 5. Batalionu Dowodzenia 2. Korpusu Zmechanizowanego im. Gen. Broni Władysława Andersa z Krakowa, oprawa muzyczna w wykonaniu Orkiestry Dętej Szczepanowice oraz udział chóru parafialnego z Pleśnej.
Tuż po mszy świętej odbywa się najbardziej podniosła część programu obchodów – odczytanie apelu pamięci i oddanie salwy honorowej. Po złożeniu wiązanek kwiatów i zniczy przez poszczególne delegacje, wszyscy przenoszą się na plac pod wiatą przy cmentarzu – tutaj młodzież z gminy Pleśna prezentuje program patriotyczny, opiewający dzieje legionistów polskich i historię walk na rodzimych terenach. Słychać echa bitew pod Łowczówkiem czy Jamną. Ostatnim punktem gminnych i powiatowych obchodów jest biesiada przy ognisku, podczas której ma miejsce wspólne śpiewanie pieśni żołnierskich i patriotycznych.
Podczas Zlotu Niepodległościowego wydawane są bezpłatne broszury promujące region i lokalny patriotyzm oraz dostępne za niewielką odpłatnością pocztówki okolicznościowe i inne materiały powiązane tematycznie z Łowczówkiem. Wielu przybyłych na uroczystości zbiera także pieczątki, które po czasie wymieniają na odznaki. Wśród nich trafiają się osoby, które od ponad piętnastu lat regularnie i nieprzerwanie odwiedzają wzgórze Kopaliny na Łowczówku w ten podniosły dzień.
Obchodom niepodległościowym w gminie Pleśna, jak i w powiecie towarzyszą organizowane wspólnie z ZO PTTK Tarnów wydarzenia. „Złaz Szlakami Legionistów” koncentruje w tym męczeńskim miejscu młodzież ze szkół powiatu tarnowskiego, związków harcerskich i ochotniczych straży pożarnych. „Przegląd Pieśni Patriotycznej”, od kilku lat przeprowadzany w Centrum Kultury, Sportu i Promocji Gminy Pleśna, pozwala tym młodym osobom poprzez muzykę i śpiew wyrażać patriotyzm, krzewić chlubną, polską historię. Konkurs Wieńców Nagrobnych "Żołnierska Pamięć", także adresowany do młodych, wyraża te same wartości poprzez sztuki plastyczne i rękodzielnicze.
W organizację tego skupiającego ponad tysiąc osób wydarzenia zaangażowani są gminy Pleśna i Tuchów oraz Starostwo Powiatowe w Tarnowie.
Krótki zarys Bitwy pod Łowczówkiem
To działo się w dniach 22 – 25 grudnia 1914 roku. Święta Bożego Narodzenia spędzone były przez legionistów Piłsudskiego w okopach.
Cmentarz wojenny nr 171 w Łowczówku upamiętnia bój pod Łowczówkiem, stoczony przez I-szą Brygadę Legionów pod dowództwem gen. Kazimierza Sosnkowskiego walczącą po stronie Austro-Węgier przeciwko Rosjanom. Bój uznawany przez historyków za jeden
z najważniejszych w drodze do uzyskania niepodległości. O wadze tego starcia świadczy chociażby inskrypcja "ŁOWCZÓWEK 24 XII 1914" na tablicy przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie.
W tym umęczonym miejscu spoczywa 516 poległych, w tym 113 Polaków z I i V Pułku Piechoty Legionów oraz żołnierze austriaccy i rosyjscy. Tutaj też pochowany jest Gustaw Gryf Łowczowski – Generał Brygady Wojska Polskiego, także uczestnik starć
z grudnia 1914 roku.
Bitwa o wzgórza 360 (Łowczówek) i 343 (Łowczów), choć zakończyła się wycofaniem brygady z zajmowanych pozycji, miała znaczenie strategiczne – zdobyty i utrzymywany przez 4 dni region skutkował zatrzymaniem na pewien czas nacierających wojsk rosyjskich, co pozwoliło Austriakom na dopracowanie i wzmocnienie głównego frontu na pozycjach utrzymanych do maja kolejnego roku. Legioniści przeprowadzili 5 szturmów, odparli 16 kontrataków, wzięto do niewoli ponad sześciuset jeńców.